2024 Yılı Kamu Harcamalarında Şok Artış: Tasarruf Tedbirleri Etkisiz Kaldı
2024 yılı kamu harcamaları, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre beklenmedik bir artış gösterdi. Tasarruf tedbirleri etkisiz kaldı ve harcamalar giderek yükseldi. İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, bu durumu analiz etti ve harcamaların azalmadığını, aksine arttığını belirtti.
Harcama Artışları ve Tasarruf Tedbirleri
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılı Mayıs ayında kamuoyuyla paylaşılan Tasarruf Tedbirleri Genelgesi, beklenen etkiyi yaratmadı. Prof. Dr. Yılmaz, “Görünen şu ki, harcamalar azalmamış. Hatta tasarruf edileceğine, giderek daha çok harcanmış” dedi. Bu durum, enflasyonla mücadelenin yükünü dar gelirli kesimlerin üstlenmesine yol açtı.
2023-2024 yılları arasında tasarruf edilmesi gereken kalemlerdeki artış oranı yüzde 40 olarak belirlendi. Bu veriler, kamu harcamalarının kontrol altına alınamadığını gösteriyor. Harcamaların artışı, bütçe dengesizliğine neden oluyor ve bu durum, ekonomik istikrarı tehdit ediyor.
Tasarruf Giderleri ve Taşıt Harcamaları
2024 yılının ilk üç ayında taşıt giderleri 2.1 milyar TL’den, son üç ayda yaklaşık 4 kat artışla 10.3 milyar TL’ye ulaştı. Taşıt alımlarının etkisi büyük oldu. Yılmaz, yılın ilk 6 ayında taşıt alımı için 231 milyon TL harcanırken, son altı ayda bu harcamanın 7.5 milyar TL’ye çıktığını belirtti.
Taşıt alımındaki artış, onarım giderlerini de artırdı. Yılın ilk çeyreğinde taşıt onarımına 855 milyon TL harcanırken, yılın son çeyreğinde bu harcama 2.3 milyar TL’ye yükseldi. Böylece 2024 yılında taşıt giderleri toplamı yüzde 100 artışla 19.6 milyar TL oldu.
Lojman ve Sosyal Tesis Giderleri
Lojman-sosyal tesis giderleri, yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 6 kat arttı. Yıl genelinde ise bu giderler yüzde 64 artışla 27.6 milyar TL’ye ulaştı. Bu durum, kamu harcamalarının kontrolsüz bir şekilde arttığını gösteriyor.
Haberleşme giderleri de 2024 yılı ilk çeyrekte 2.2 milyar TL’den son çeyrekte yaklaşık 2.5 kat artarak 8.1 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık bazda haberleşme giderleri yüzde 100 artışla 17.6 milyar TL oldu. Bu veriler, kamu harcamalarının sürdürülebilir olmadığını ortaya koyuyor.
Diğer Harcama Kalemleri
Kırtasiye-baskı giderleri, yılın ilk çeyreğinden son çeyreğine kadar 4 kat artış gösterdi ve yüzde 67.3 artışla 27.6 milyar TL oldu. Bu artış, kamu harcamalarının ne denli kontrolsüz bir şekilde büyüdüğünü gösteriyor.
Temsil-ağırlama-organizasyon giderleri, yılın son döneminde azalış gösterse de bu kalemde 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 26 artarak 2.4 milyar TL harcama gerçekleşti. Bu durum, kamu harcamalarının genel yapısının sürdürülemez olduğunu gözler önüne seriyor.