2024 Yılında Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadelede Önemli Gelişmeler
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında gerçekleştirdiği saha denetimleri 2024 yılında 1,1 milyonu aştı. Bu denetimlerde tespit edilen uyumsuzluklar nedeniyle 7,4 milyar lira ceza kesildi. Ayrıca, 32 bin 255 kişinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi ve 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
GİB, kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini aralıksız sürdürüyor. Bu kapsamda, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla saha denetimlerine ağırlık verildi. Analizler yapılarak denetlenecek mükellef grupları tespit edildi. İhbar ve şikayetlerle gelen öneriler de değerlendirildi.
Kira Geliri Beyan Eden Mükellef Sayısı 376 Bin Arttı
Başkanlığın kira gelirlerine yönelik 2024 yılında gerçekleştirdiği çalışmada, 425 bin konutta yoklama yapıldı. Bu çalışma sonucunda 376 bin yeni mükellefin beyanname vermesi sağlandı. Böylece beyanname veren mükellef sayısında yüzde 26 artış meydana geldi.
Çalışma, 55 bine yakın mükellefin geçmiş yıllara ait kira beyannamesi vermesini sağladı. Verilen beyannamelerle 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi. GİB, kira gelirlerinin doğru beyanı için benzer çalışmalara devam edecek.
Bandrollü Ürünlere Özel Takip
Tütün ve alkollü içkilerde 2007 yılında başlayan bandrol uygulaması, bu ürünlerin kaçak veya kayıt dışı olup olmadığını tespit etmeyi kolaylaştırıyor. Gelir İdaresi, bu alanda denetimlerini aralıksız sürdürüyor. 2024 yılında 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki denetlendi.
Denetimlerde kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki ürünü ile 120 milyon dal makaron, adli sürecin başlatılması amacıyla kolluk kuvvetlerine bildirildi. Bu denetimler, kayıt dışı ekonominin önlenmesi açısından büyük önem taşıyor.
132,5 Milyar Liralık Kayıt Dışı Hasılat İçin İzahta Davet
GİB, nakdin yoğun kullanıldığı sektörlerde izaha davet ve gönüllü uyum süreçleri başlattı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı veya IBAN yoluyla yapılan tahsilatlarla kayıt dışı bırakılan hasılatlar analiz edildi. Bu yollarla elde edilen hasılatlar için mükelleflerden izahat istendi.
Özellikle şirketlerin ortaklarına dağıttığı kar payı, sporcuların elde ettiği ücret gelirinin beyanı gibi konuların da arasında olduğu 25 farklı konuda vergi ziyaına neden olan mükellefler tespit edildi. Bu kapsamda 137 bin 25 mükellefle temasa geçildi.
Vergiye Gönüllü Uyum Gözetilecek
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, denetimlerin önemine dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl yapılan düzenlemelerle vergi cezalarında etkinliğin artırılması amacıyla ceza tutarlarında önemli artışlar yapıldı. Kayıt dışı çalışan mükelleflere artırımlı cezalar öngörüldü.
Şimşek, kayıt dışılıkla mücadele amacıyla yapılan saha denetimlerinde önemli tespitler yapıldığını vurguladı. Vergide adalet ve verimlilik ilkesi çerçevesinde denetimlerin yeni nesil analiz teknikleriyle süreceği belirtildi. Bu yıl da kayıt dışıyla mücadele denetimlerinin artırılacağı ifade edildi.